රුපියල් කෝටි පහක් පමණ වටිනා ඇම්බර්ග්රිස් (දුර්ලභ තල්මස් වමනය) කිලෝග්‍රෑම් 30ක් සමඟ බේරුවල, කරදගොඩ ප්‍රදේශයේ ධීවරයෙකු අද (26දා) අලුයම අත්අඩංගුවට ගත් බව බේරුවල පොලිසිය පවසයි.
මෙම ඇම්බර්ග්රිස් තොගයේ නියැදියක් ධීවර හා ජලජ සම්පත් දෙපාර්තමේන්තුවේ ජාතික ජලජ සම්පත් පර්යේෂණ හා සංවර්ධන නියෝජිතායතනයට (නාරා) ලබාදීමට නියමිතය.
සැකකරු මැයි 27දා කළුතර මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයට ඉදිරිපත් කිරීමට නියමිතව තිබිණි.
බොහෝ විට “තල්මස් වමනය” ලෙස හඳුන්වන ඇම්බර්ග්රිස් යනු ස්පර්ම් තල්මසුන් විසින් නිපදවන දුර්ලභ හා වටිනා ද්‍රව්‍යයකි.
ඇම්බර්ග්රිස් ස්පර්ම් තල්මසුන්ගේ බඩවැල්වල ඇති වන ඉටි සහිත ඝන ද්‍රව්‍යයකි. දැල්ලන්ගේ හොට වැනි තියුණු වස්තූන්ගෙන් තල්මසුන්ගේ ආහාර ජීර්ණ පද්ධතිය ආරක්ෂා කිරීම සඳහා එය නිපදවන බව විශ්වාස කෙරේ.
කාලයාගේ ඇවෑමෙන්, ස්පර්ම් තල්මසුන් ඇම්බර්ග්රිස් මලපහ කිරීම හෝ වමනය මගින් පිට කරන අතර ඒවා සාගර මතුපිට පාවී යයි. නැතිනම් වෙරළට සේදී යයි.
නැවුම් ඇම්බර්ග්රිස් දුගඳය. කල් ගත වන විට ඔක්සිකරණය හේතුවෙන් එහි ප්‍රසන්න සුවඳක් වර්ධනය වේ. එය ළා අළු සිට කළු දක්වා වර්ණයෙන් යුක්ත වන අතර සිනිඳු හෝ රළු වයනය තිබිය හැක.
ඓතිහාසිකව සහ වර්තමානයේදී, සුවඳ විලවුන් කර්මාන්තය තුළ ඇම්බර්ග්රිස් ඉතා ඉහළ අගයක් ගනු ලබන්නේ එහි අද්විතීය සුවඳ සඳහා සහ විලවුන් සුවඳ විලවුන් දිගු කාලයක් පැවතීමට උපකාරී වන නිසාය. එය සාම්ප්‍රදායික වෛද්‍ය විද්‍යාවේ සහ කෘමිනාශකයක් ලෙසද භාවිතා කර ඇත.
ඇම්බර්ග්රිස් නීති විරෝධී වන්නේ ස්පර්ම් තල්මසුන් වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති, වන සත්ත්ව හා වෘක්ෂලතා විශේෂ සම්බන්ධ ජාත්‍යන්තර වෙළඳාම පිළිබඳ සම්මුතිය (CITES) සහ සමුද්‍ර ක්ෂීරපායී ආරක්ෂණ පනත (MMPA) ඇතුළු විවිධ ජාත්‍යන්තර සංරක්ෂණ නීති යටතේ ආරක්ෂා කර ඇති සත්වයකු නිසාය.
ස්පර්ම් තල්මසුන් ගහනය ආරක්ෂා කිරීම සඳහා බොහෝ රටවල ඇම්බර්ග්රිස් වෙළඳාම, එකතු කිරීම සහ විකිණීම සීමා කර ඇත.
ඇම්බර්ග්රිස් සාමාන්‍යයෙන් තල්මසුන්ගෙන් කෙලින්ම ලබා ගන්නවාට වඩා සාගරයේ හෝ වෙරළ තීරයේ පාවෙමින් තිබියදී සොයාගු ලැබේ. එහෙත්, ස්පර්ම් තල්මසුන්ට හානි කිරීමට පෙළඹවීමක් ඇති විය හැකි බැවින්, ඇම්බර්ග්රිස් සම්බන්ධ නීති පනවා තිබේ.
නියාමනයකින් තොරව ඇම්බර්ග්රිස් අස්වනු නෙළීම සහ වෙළඳාම පාරිසරික අසමතුලිතතාවයට හේතු විය හැක. සමුද්‍ර පරිසර පද්ධති නඩත්තු කිරීම සඳහා ස්පර්ම් තල්මසුන් ආරක්ෂා කිරීම ඉතා වැදගත් වේ.